Het burgemeestersreferendum in Utrecht is woensdag uitgelopen op een fiasco. Slechts 9,4 procent van de stemgerechtigde Utrechters maakte de gang naar de stembus. Omdat de opkomst onder de 30 procent lag, is de volksraadpleging ongeldig verklaard.
Het is nu aan de gemeenteraad om te bepalen wie van de twee linkse graaiers, Aleid Wolfsen of Ralph Pans, wordt voorgedragen als voorkeurskandidaat om burgermeester Annie Brouwer-Korf op te volgen.
Ongeldige stem
Nadat 92,5 procent van de stemmen was geteld bleek dat Wolfsen 60,6 procent van de stemmen had gekregen en Pans 23 procent. Van de Utrechtse stemmers bracht 16,4 procent een blanco of ongeldige stem uit. De volledige uitslag wordt vandaag bekend.
Niet eens
Een van de niet-stemmers was minister Ella Vogelaar (Wonen, Wijken en Integratie). Ze is het niet eens met referenda om de burgers een stem te geven over burgemeesterskandidaten, liet ze weten. Het is de eerste keer dat Vogelaar afzag van het uitbrengen van haar stem bij een referendum of verkiezing.
Buitengewoon dankbaar
Wolfsen noemde de opmerking van Vogelaar in een reactie een 'slecht signaal'. Hij vindt dat iemand als Vogelaar juist moet zeggen dat als je mag stemmen, je moet gaan stemmen. Wolfsen zei overigens ook dat hij 'buitengewoon dankbaar' was dat hij 60,7 procent van de stemmen heeft gehaald.
Verwijt
Pans noemde in een eerste reactie dit referendum 'een nachtmerrie voor de democratie'? en zei 'dat Utrechters hebben gestemd tegen het referendum.'
De PvdA complimenteerde de kandidaten met hun inzet. 'De opkomst is dramatisch, maar we hebben in ieder geval geprobeerd of het middel van het referendum werkt.' Op het verwijt van veel Utrechters dat er slechts uit twee kandidaten gekozen kon worden, zeiden de Utrechtse sociaaldemocraten 'dat de vertrouwenscommissie de kandidaten op kwaliteit had uitgezocht en niet op partij.'
Duurste opiniepeiling ooit
Het CDA sprak van een dramatische toestand. 'Het is de duurste opiniepeiling ooit', zei Eiko Smid, plaatsvervangend voorzitter van de Utrechtste fractie van het CDA. 'We waren vanaf het begin af aan tegen. Een referendum is geen goed middel. Wie het ook wordt, die begint nu al met een achterstand, dat is niet goed.' Kosten: bijna 1000.000 Euro. Betaler: de Utrechtse burger: Profiteur: de PVDA
Enquête
Het kwam overigens niet als een verrassing dat de Utrechters niet warm liepen voor het referendum. Veel inwoners hadden kritiek, omdat ze slechts konden kiezen uit twee PvdA?ers. Uit een enquête van de gemeente bleek vorige week al dat de kiesdrempel van 30 procent niet zou worden gehaald.
Geen verassing
Ook burgemeester Brouwer-Korf noemde de uitkomst van het referendum geen verrassing. 'Ik heb veel brieven en e-mails gekregen met de vraag of het op deze manier moest. Uit die reacties bleek dat veel mensen niet zijn gaan stemmen omdat ze geen vertrouwen in de kandidaten hebben, maar omdat ze tegen het referendum zijn.'